Soal Jawab Bahasa (4)

Dua Golongan Kata bagi Kata "Dalam"

From: tan chin lee
To: awsr@yahoo.com
Sent: Thu, April 29, 2010 8:18:15 AM
Subject: kemusykilan bahasa

Apa khabar Sdr Awang? Harap Sdr sudi menjawab 2 pertanyaan yang saya kemukakan ini. Yang pertama, bolehkah kata sendi nama "dalam" diikuti oleh kata kerja, sebagai contohnya "dalam meningkatkan pencapaian ..."?

Yang kedua, bolehkah "Dalam pada itu" digunakan sebagai penanda wacana? Ada sesetengah orang mengatakan bahawa frasa itu tidak gramatis kerana terdapat dua kata sendi nama yang bergandingan iaitu "dalam" dan "pada".Apakah pendapat Sdr? Sekian, terima kasih.

*************************************************************************************
Sdr. Tan Chi Lee,

Kata 'dalam' dalam konteks yang pertama itu bukan kata sendi, tetapi kata hubung. Ada dua kelas kata bagi kata 'dalam', seperti juga bagi kata 'untuk'. Dalam frasa 'dalam hal ini', jelas bahawa kata 'dalam' memang tergolong dalam kelas kata sendi; tetapi dalam konteks contoh yang sdr. nyatakan itu, binaannya bukan frasa, tetapi klausa. Maka kata 'dalam' dalam klausa itu tergolong dalam kelas kata hubung, iaitu sebagai kata hubung komplemen dalam ayat pancangan komplemen seperti:

1. Dalam meningkatkan pencapaian dasar ekonomi negara, kerajaan merancang fasa-fasa pelaksanaan yang bersepadu.
('Dalam meningkatkan pencapaian dasar ekonomi negara' ialah klausa tak-bebas/ayat kecil/anak kalimat bagi klausa bebas/ayat induk/induk kalimat 'Kerajaan merancang fasa-fasa pelaksanaan yang bersepadu').

Penggunaan kata 'dalam' itu sama dengan penggunaan kata 'untuk', iaitu:

2. Untuk meningkatkan pencapaian dasar ekonomi negara, kerajaan merancang fasa-fasa pelaksanaan yang bersepadu. (Kata 'untuk' dalam ayat ini bukan kata sendi tetapi kata hubung.

Kata 'untuk' dan 'dalam' sebagai kata sendi jelas diketahui apabila unsur yang mengikutnya ialah frasa nama seperti 'untuk saudara' dan 'dalam hal ini'. Namun, ada aras sintaksis yang lebih tinggi penggunaan kedua-dua patah kata itu, iaitu pada aras klausa.

Tentang penggunaan frasa 'dalam pada itu', saya tidak pasti soal betul salahnya, namun memang dalam penggunaannya, ada bentuk itu digunakan sebagai penanda wacana. Saya akan meneliti isu ini lebih lanjut.

Awang Sariyan, Beijing